Athos Holy Mount

Μνημειακή Ζωγραφική	1.1 Ασπασμός Πέτρου και Παύλου 1.2 Απόστολος Μάρκος γύρω στα 1170-1180 Μονή Βατοπαιδίου Νωπογραφία, 50 x 65 έκ. και 65 x 65 εκ
	Τα δύο σπαράγματα τοιχογραφιών, ανήκουν πιθανότατα σε στρώμα διακοσμήσεως της υστεροκομνήνειας περιόδου, που διαπιστώθηκε σωζόμενο σε περιορισμένη έκταση στο καθολικό της μονής Βατοπαιδίου (Τσιγαρίδας 1996 (3), σ. 237, εικ 195-196). Στα δυο αυτά σπαράγματα τοιχογραφιών, εικονίζονται αλληλοασπαζόμενοι οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος καθώς και ο απόστολος Μάρκος. Ειδικότερα ο ασπασμός των αποστόλων Πέτρου και Παύλου ως αυτόνομο θέμα, που εκφράζει την οικουμενική ειρήνη και την ενότητα των εκκλησιών, υιοθετήθηκε νωρίς στη βυζαντινή τέχνη, σύμφωνα με εικαστικά πρότυπα, γνωστά από την παλαιοχριστιανική τέχνη. Από καλλιτεχνική άποψη τα σπαράγματα διακρίνονται από διάσπαση του όγκου του προσώπου σε επιμέρους ενότητες γλυπτικού χαρακτήρα, που έρχεται σε αντίθεση με το ζωγραφικό χαρακτήρα των τοιχογραφιών του Αγίου Γεωργίου στο Djurdjevi Stupovi (γύρω στα 1175) της μεσαιωνικής Σερβίας, με τις οποίες τις συνέδεσε καλλιτεχνικά ο Radojicic (Radojicic 1955 (2), σ. 434, πιν. 102.2). Έτσι, η αίσθηση του γλυπτού, ιδιαίτερα εμφανής στις τοιχογραφίες της Μονής Βατοπαιδίου, τις απομακρύνει από τις τοιχογραφίες του Αγίου Γεωργίου στο Djurdjevi Stupovi και τις συνάπτει καλλιτεχνικά με τις τοιχογραφίες του Καθολικού της ιστορικής Μονής του Σωτήρος Χριστού του Λατόμου ('Οσιος Δαβίδ) Θεσσαλονίκης (1160-1170) και τις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου της Παναγιάς και της πρώτης φάσεως διακοσμήσεως της Τράπεζας της Μονής της Πάτμου (1176-1180 Τσιγαρίδας 1986, πιν. 16-17 Κόλλιας 1986, σ. 24, εικ.20,37). Συνεπώς, η άποψη που διατυπώθηκε (Radojicic 1955 (2),σ. 434) ότι η τοιχογραφία του ασπασμού των αποστολών Πέτρου και Παύλου είναι έργο ζωγράφων του ιδίου ελληνικού εργαστηρίου, που διακόσμησε, δαπάναις του κράλη των Σέρβων St. Nemaja και του αγίου Σάββα, τον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Djurdjevi Stupovi. Έχουμε τη γνώμη ότι, με βάση καλλιτεχνικά κριτήρια, δεν είναι ορθή. Η αποσύνδεση των τοιχογραφιών της Μονής του Βατοπαιδίου από το έργο του καλλιτέχνη που δούλεψε στο Djurdjevi Stupovi δεν επιτρέπει την ένταξη των τοιχογραφιών αυτών στη δραστηριότητα του κράλη των Σέρβων St. Nemanja και του αγίου Σάββα. Ετσι ή άποψη για προέλευση των παραπάνω τοιχογραφιών από την τράπεζα της Μονής Βατοπαιδίου -η διακόσμηση της οποίας, σύμφωνα με σερβικές πηγές, έγινε δαπάναις του St. Nemaja και του αγίου Σάββα (Radiojicic 1955(2),σ.434)- και η χρονολόγηση τους στα 1197-1198, ελέγχεται ως μη ακριβής. Μάλιστα η εμφανής καλλιτεχνική συνάφεια των τοιχογραφιών της Μονής Βατοπαιδίου με τοις τοιχογραφίες του καθολικού της ιστορικής Μονής Λατόμου ('Οσιος Δαβίδ) Θεσσαλονίκης και της Μονής της Πάτμου έχουμε τη γνώμη ότι οδηγούν στη χρονολόγηση τους γύρω στα 1170-1180.
	Βιβλιογραφία: Millet 1972,πιν.98.1. Radojicic 1955 (2), σ.434, πιν102.2. Xygopoulos 1964, σ.251. Djuric 1964,σ.60.Lazarev 1967, σ.212. Ορλάνδος 1970, σ.266. Hadermmann-Misguich 1979, σ.264. Velmans1977, σ.118. Mendietta 1977, σ.214. Χατζηδάκης 1979(2), σ.408-409. Ξυγγόπουλος 1981, σ.93. Χατζηδάκης 1982, σ.304-305. Mouriki 1980-1981, σ.110. Skawran 1982, σ.179. Demus 1984, σ.184. Τσιγαρίδας 1986, σ.161, και κυρίως Τσιγαρίδας 1996(3), σ.233, εικ.191-192. Το δύτερο σπάραγμα τοιχογραφίας απλώς μνημονεύεται απο τους Xyngopoulos, 1955, σ.21, σημ.1. Xyngopoulos 1964, σ.251. Lazarev 1967, σ.212. Mandietta 1977, σ.214. Ξυγγοπουλος 1981. Βλ. κυρίως Τσιγαρίδας 1996(3), σ.233, εικ192.
	Ε.Ν.Τ.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Bατοπαιδίου 12ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218aa1.asp