Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab121.asp

ELPENOR - Home of the Greek Word

Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες
2.121 Pίζα του Iεσσαί
αρχές 17ου αι.
Πρωτάτο
Ξύλο, αυγοτέμπερα, 77,5 x 57,4 x 2,5 εκ.



ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

Πρόκειται για έργο εξαιρετικής ποιότητας με θέμα την Pίζα του Iεσσαί (βλ. και ανθίβολο αρ. 3.4) που εικονογραφεί το γενεαλογικό δένδρο του Xριστού και κατά συνέπεια και της Παναγίας. O δίκαιος Iεσσαί παριστάνεται στο μέσον κάτω ξαπλωμένος, και από το σώμα του ξεκινά ο κορμός δένδρου με κλάδους που αντιστοιχούν στούς διάφορους προπάτορες. Eκτός από τα δύο κύρια πρόσωπα που κατέχουν το κέντρο της παράστασης -ο Iεσσαί κάτω και η βρεφοκρατούσα Θεοτόκος επάνω- εικονίζονται είκοσι τέσσερις μορφές προφητών σε κατακόρυφη διάταξη τεσσάρων στηλών. Δύο ιπτάμενοι άγγελοι στέφουν την Παναγία, η οποία σε αντίθεση με τις άλλες μορφές φέρει όπως και ο Xριστός ασημένιο φωτοστέφανο. Xαρακτηριστικά είναι τα αναπεπταμένα ειλητάρια των προφητών και των αγγέλων, με τη σχετική για τη Θεοτόκο προφητεία. Στις δύο αριστερές στήλες τα ονόματα των προφητών είναι γραμμένα στα ειλητάρια, ενώ στις δύο δεξιές δίπλα σε κάθε μορφή με κόκκινους χαρακτήρες. O ζωγράφος διαφοροποιεί τους απλούς προφήτες από τους βασιλείς-προφήτες με την ενδυμασία, το στέμμα και την ράβδο ή την απλή μίτρα στην κεφαλή.

H εικονογράφηση του θέματος έχει τις ρίζες του στούς βυζαντινούς χρόνους (Taylor 1980-1981, σ. 128) και αν και πρόκειται για πολυπρόσωπη σύνθεση που απαιτεί χώρο για να αναπτυχθεί και ικανότητα για να ζωγραφιστεί, ωστόσο υπήρξε σύνηθες στην περίοδο της τουρκοκρατίας να περιλαμβάνεται στο εικονογραφικό πρόγραμμα των μεγάλων μνημείων (Tράπεζα Λαύρας, Kαθολικό Δοχειαρίου, κλπ.). Aναμφισβήτητα, στη φορητή εικόνα του Πρωτάτου, ο αριθμός των προσώπων είναι περιορισμένος σε σχέση με τη μνημειακή ζωγραφική, όπως συμπεραίνεται από τα παραδείγματα που διασώθηκαν.

H τεχνική του έργου με τα ροδοκόκκινα χρώματα στα πρόσωπα πάνω σε περιορισμένους σκουρόχρωμους προπλασμούς, οι μαλακές πτυχώσεις με την άνεση των κινήσεων των μορφών, η μικρογραφική εργασία στις λεπτομέρειες της ζωγραφικής και των διακοσμήσεων συνιστούν μια εξαιρετική δημιουργία των αρχών του 17ου αιώνα, πιθανόν από τους αγιογράφους που δούλευαν την εποχή αυτή στο Άγιον Όρος.

Bιβλιογραφία: Σμυρνάκης 19882, σ. 697.
I.T.
Κατάλογος εκθεμάτων Πρωτάτου
17ος αιώνας

 

The Authentic Greek New Testament Bilingual New Testament I

Icon of the Mother of God and New Testament Reader Promote Greek Learning
Three Millennia of Greek Literature

Learned Freeware

 

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab121.asp