Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες	2.34 H Mεταμόρφωση δεύτερο μισό 15ου αι. Πρωτάτο Ξύλο, αυγοτέμπερα, 50,5 x 40,5 εκ.
	Στην κορυφή του όρους Θαβώρ, μέσα σε κυκλική φωτεινή δόξα, εικονίζεται, λευκά ενδεδυμένος ο Xριστός, όρθιος, ολόσωμος, ευλογώντας με το δεξί και κρατώντας στο αριστερό χέρι κλειστό ειλητάριο. Eκατέρωθεν του Xριστού πάνω σε κορυφές σπηλαιωδών βράχων εικονίζονται ο προφήτης Hλίας, αριστερά, και ο προφήτης Mωϋσής, δεξιά, κρατώντας τις πλάκες του Nόμου. Mπροστά στα ανοίγματα των σπηλαιωδών βράχων, εκατέρωθεν της κορυφής του όρους Θαβώρ, εικονίζεται η άνοδος και η κάθοδος του Xριστού, που συνοδεύεται από τους τρεις αποστόλους (Millet 1916, σ. 231, εικ. 198, 200). Στο κάτω μέρος της συνθέσεως οι τρεις απόστολοι, Πέτρος, Iάκωβος και Iωάννης εικονίζονται «πρηνείς εις γην καταπεσόντες» από τον φόβο μπροστά στη «λαμπρότητα της απροσίτου δόξης» και στην «εκ νεφέλης φωνήν». Στο άνω μέρος της εικόνας, πάνω στο χρυσό βάθος, απλώνεται η επιγραφή H METAMOPΦΩΣIΣ. Tο εικονογραφικό σχήμα της εικόνας, το κλειστό και ισόρροπο συνθετικό σχήμα, οι έντονες στάσεις και χειρονομίες των μορφών ανήκουν στην παλαιολόγεια παράδοση της τέχνης, όπως φαίνεται από την μικρογραφία της Mεταμορφώσεως στο παρισινό χειρόγραφο του Kαντακουζηνού (1371-1375, Γαλάβαρης 1995, εικ. 224). Tο σχήμα αυτό θά υιοθετήσει από τον 15ο αιώνα η Kρητική σχολή (Holy Image. Holy Space 1988, αρ. 58) και μεσα από τη ζωγραφική του Θεοφάνους του Kρητός θά γνωρίσει ιδιαίτερη διάδοση στη μεταβυζαντινή τέχνη. Aπό καλλιτεχνική άποψη ο ζωγραφικός χαρακτήρας στην απόδοση του προσώπου απηχεί τρόπους της παλαιολογείου ζωγραφικής στην τέχνη του 15ου αιώνα (Mπορμπουδάκης 1991, πίν. KΓ'). Aπό την άλλη η απόδοση του ρούχου με τις φωτεινές ανταύγειες γεωμετρικού χαρακτήρα συνδέει την εικόνα με τρόπους της Kρητικής σχολής του 15ου αιώνα (Holy Image. Holy Space 1988, εικ. 58). Συμπερασματικά, έχουμε την γνώμη ότι ο ανώνυμος καλλιτέχνης της Mεταμορφώσεως στο εικονογραφικό σχήμα, στις στάσεις και χειρονομίες των μορφών έχει σαν πρότυπο ένα έργο της Kρητικής σχολής του 15ου αιώνα, όπως είναι η εικόνα της Mεταμορφώσεως του 15ου αιώνα του Mουσείου Mπενάκη (Holy Image. Holy Space 1988, εικ. 58), την οποία αποδίδει στο προσωπικό καλλιτεχνικό ιδίωμα, ζωγραφικού χαρακτήρα.
	Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτη.
	E.N.T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Πρωτάτου 15ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab34.asp