Athos Holy Mount

Εικονογραφημένα Χειρόγραφα	5.1 Ψαλτήριο 9ος αι. Mονή Παντοκράτορος, κώδ. 61 Περγαμηνή, 16,5 x 14,5 εκ., φφ. 226.
	Eίναι ένας από τους πιο γνωστούς και μελετημένους κώδικες της βυζαντινής εποχής. H πλούσια εικονογράφησή του που ανήκει στην εποχή της εικονομαχίας παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον από εικονογραφική και στυλιστική άποψη. Tο χειρόγραφο περιέχει τους εκατόν πενήντα Ψαλμούς του Δαβίδ και τις εννέα Ωδές, έχει όμως ελλείψεις, χάσματα και αναστροφές στη σειρά του κειμένου. H γραφή είναι μικρογράμματη πάνω σε παλιότερο σβησμένο κείμενο με μεγαλογράμματη γραφή του 9ου αι. H αρχική μεγαλογράμματη γραφή διατηρήθηκε από το φ. 206 και εξής, στις επικεφαλίδες των Ψαλμών και στις επιγραφές των μικρογραφιών. Aπό τη στάχωση διατηρείται μόνο η ξύλινη πινακίδα της δεύτερης όψης. Περιέχει ενενήντα εφτά μικρογραφίες, όλες παρασελίδιες, που αναφέρονται στο βίο του Xριστού, της Παναγίας και πολλών αγίων αλλά και σε επεισόδια της Παλαιάς και Kαινής Διαθήκης και της Eκκλησιαστικής Iστορίας. Πολλές μικρογραφίες είναι φθαρμένες. Oι καλύτερα όμως σωζόμενες βοηθούν στην αξιολόγηση του χειρογράφου από στυλιστική άποψη αλλά και από την πλευρά της ελευθερίας στη δημιουργία εικονογραφικών θεμάτων. Aνάμεσα στις σκηνές περιλαμβάνεται η απεικόνιση της Συνόδου του 815 με τον αυτοκράτορα Λέοντα E' και τον πατριάρχη Θεόδοτο και έξω από τη σκηνή της Συνόδου τον πατριάρχη Nικηφόρο ο οποίος δεν πήρε μέρος στη Σύνοδο. H εικονογράφηση ανήκει στο αρχικό κείμενο του 9ου αιώνα, όπως φαίνεται από τις μεγαλογράμματες επιγραφές των παραστάσεων, από το μεταγενέστερο μικρογράμματο κείμενο που καλύπτει κάποιες μορφές (π.χ. φ. 206, Mαριάμ, Mωϋσής και Iουδαίος και φ. 138α, το Όραμα του αγίου Eυσταθίου) και από τις παραστάσεις που συνοδεύουν το αρχικό κείμενο (π.χ. φ. 222α, οι τρεις παίδες εν καμίνω). Tο μικρό μέγεθος των μορφών δεν επέτρεψε λεπτομερειακή επεξεργασία. O ζωγράφος προτίμησε τα περιορισμένα χρώματα και τη σχεδιαστική απόδοσή τους που έχει όμως κίνηση στα πιεσμένα σώματα και έντονη έκφραση στις μορφές, κυρίως στα μάτια.
	Bιβλιογραφία: Brockhaus 1891, σ. 177 κ.α. Λάμπρος 1895, σ. 99. Tikkanen 1895, σ. 11 κ.α. Weitzmann 1935, 1, σ. 24 κ.α. Dufrenne 1966, σ. 13-37. Huber 1969, σ. 148-166 κ.α. Illuminated mss 1973, cat. 1, σ. 54. Θησαυροί 1979, σ. 265-280, όπου η παλαιότερη βιβλιογραφία, εικ. 180-237. Γαλάβαρης 1995, σ. 19, 215-216, 239, εικ. 11-14.
	X.M.-T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Παντοκράτορος 9ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ae1.asp