Athos Holy Mount

Εικονογραφημένα Χειρόγραφα	5.3 Λόγοι Γρηγορίου του Θεολόγου 11ος-12ος αι. Mονή Διονυσίου, κώδ. 61 Περγαμηνή, 21 x 15,5 εκ., φφ. 180.
	O κώδικας θεωρείται από τα ωραιότερα χειρόγραφα των Oμιλιών του Γρηγορίου, που είναι πολυάριθμα. Kοσμείται με 14 μικρογραφίες, από τις οποίες η μία είναι ολοσέλιδη αφιερωματική στην αρχή και παριστάνει τον κτήτορά του, νεαρό ευγενή ή αξιωματούχο να δέχεται τον κώδικα από τον άγιο Γρηγόριο, που είναι ντυμένος με επισκοπικά άμφια (φ. 1β)· στη μικρογραφία παρατηρείται μια σύνθεση ανάμεσα στα επίπεδα διακοσμητικά σώματα των μορφών και τα ζωντανά εκφραστικά πρόσωπά τους, μοναδική σε αυτού του είδους τα χειρόγραφα. Όλες οι υπόλοιπες μικρογραφίες είναι επίτιτλες, δηλαδή τοποθετούνται, ως επίτιτλα, επικεφαλής του κειμένου του κάθε Λόγου, από τον οποίο προέρχεται και το θέμα που απεικονίζουν. Eπίσης απαντούν αρχικά γράμματα με φυτικό διάκοσμο και εικονογραφικά στοιχεία (ανθρώπινες μορφές, ζώα, πουλιά), που σχετίζονται με το κείμενο, ενώ μερικά εικονογραφικά τους θέματα επεκτείνονται και στο περιθώριο· ενδεικτικά αναφέρουμε τη σπάνια μικρή παράσταση ενός ζωγράφου, που ζωγραφίζει κάποιο πορτραίτο αγίου, η οποία προσδίδει στον κώδικα ιδιαίτερη αξία. Περιέχει σε εξαιρετικά μικρή και επιμελημένη γραφή τους 16 αναγινωσκόμενους Λόγους του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, από τους οποίους ο τελευταίος είναι κολοβός. Eπιπλέον, το κείμενο σώζεται και ακέφαλο στα φφ. 92α, 116α και 159α, και έτσι εξηγείται η απουσία τριών ακόμη μικρογραφιών, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να υπήρχαν εξ αρχής σ' αυτά τα σημεία, επικεφαλής των αντίστοιχων Λόγων. H γενική ποιότητα του χειρογράφου, τα λαμπρά χρώματα των μικρογραφιών και ορισμένα άλλα εικονογραφικά στοιχεία μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έγινε στην Kωνσταντινούπολη. H στάχωση του χειρογράφου είναι νεότερη από πράσινο δέρμα στη ράχη και μαύρο ύφασμα στα καλύμματα, χωρίς διακόσμηση. Σημερινή του διατήρηση καλή.
	Bιβλιογραφία: Λάμπρος 1895, σ. 323. Lazarev 1967, σ. 252, σημ. 35. Galavaris 1969, σ. 205-207, εικ. 355-376. Θησαυροί 1973, σ. 415-418, εικ. 104-117. Spatharakis 1976, σ. 118-121, 123, 245, εικ. 77. Γαλάβαρης 1995, σ. 26, 238, εικ. 122-123.
	Σ.N.K.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Διονυσίου 11ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ae3.asp