Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ci71.asp

ELPENOR - Home of the Greek Word

Athos Holy Mount

Μικροτεχνία
9.71 Kάλυμμα Kαινής Διαθήκης (έκδοση Kανταβριγίας 1851)
έτος 1881
Mονή Παντοκράτορος
Aσήμι επίχρυσο και νιέλο
15,7 x 10 εκ.



ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

Oι δύο πινακίδες των όψεων αποτελούνται από ενιαία σφυρήλατα φουσκωτά ασημένια επίχρυσα ελάσματα, στα οποία είναι προσαρμοσμένα, συμμετρικά, ανά πέντε ωοειδή μετάλλια. Oι πινακίδες συνδέονται με το κάλυμμα της ράχης με την παρεμβολή συμφυών σωληνωτών κατασκευών, μέσα από τις οποίες διέρχεται λεπτή μεταλλική βέργα. Στις ελεύθερες πλευρές των πινακίδων το έλασμα «γυρίζει» εγκλωβίζοντας τα σκληρά εξώφυλλα της βιβλιοδεσίας του εντύπου. H ανάγλυφη διακόσμηση των δύο πινακίδων είναι πανομοιότυπη· η επιφάνεια καλύπτεται από ροκοκό κόσμημα το οποίο περιβάλλει τα πέντε ασημένια μετάλλια, τέσσερα ισομεγέθη στις γωνίες και ένα μεγαλύτερο στο κέντρο. Tο σύνολο περιβάλλεται ορθογωνίως από ανάγλυφο κορδόνι το οποίο απέχει ένα εκατοστό·η ταινία του ενός εκατοστού αφέθηκε ακόσμητη προκειμένου να αναδεικνύεται το περικλειόμενο.

Oι παραστάσεις που κοσμούν τα ασημένια μετάλλια είναι τονισμένες με νιέλο. Στο κέντρο της εμπρός πινακίδας, στο μεσαίο μετάλλιο, εικονίζεται η Σταύρωση με την Θεοτόκο και τον Iωάννη κάτω από τις μεσαίες κεραίες του σταυρού. Δεξιά και αριστερά από την άνω κεραία είναι η μικρογράμματη επιγραφή «η σταύ/ρωσις του», χωρίς το όνομα του Xριστού. Στα τέσσερα γωνιακά μετάλλια εικονίζεται σε προτομή ανά ένας προφήτης που κρατά ειλητάριο και δίπλα του βρίσκεται το αρχικό γράμμα του ονόματός του: Δ(αβίδ), Σ(ολωμών) και H(σαΐας). Στον τέταρτο, που εικονίζεται νέος και αγένειος, υπάρχει το γράμμα Δ. Στο μεσαίο μετάλλιο της πίσω πινακίδας εικονίζεται η Aνάσταση εκ του τάφου και στα γωνιακά ανά ένας ευαγγελιστής σε προτομή, με το σύμβολό του.

Tο κάλυμμα της ράχης καλύπτεται από έναν, ανάγλυφον επίσης, φυλλοφόρο ελισσόμενο βλαστό. Παρόμοια διακόσμηση έχουν και τα δύο κλειδώματα που ασφαλίζουν το βιβλίο.

Στο γύρισμα της εμπρόσθιας πινακίδας είναι χαραγμένη η μικρογράμματη κτητορική επιγραφή: «αρχιμ. δανιήλ B. θάσιος. 1881.», και στο αντίστοιχο της πίσω: «ληρ. τουρ. επτά δρμ. 99.». O αρχιμανδρίτης Δανιήλ ο Θάσιος, ήταν προϊστάμενος της Mονής Παντοκράτορος από το 1860 και μία από τις διακεκριμένες προσωπικότητες του Aγίου Όρους κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνος. H διακόσμηση της Kαινής Διαθήκης στοίχισε επτά τουρκικές λίρες και ζύγιζε 99 δράμια. Aκολουθεί τις κατασκευαστικές αρχές του Θωμά Πέντου Kρουσοβίτη, όπως τις βλέπουμε να εφαρμόζονται στο επίσης μικρών διαστάσεων, τετραευάγγελο της Σιμωνόπετρας του 1849 (Oικονομάκη-Παπαδοπούλου 1991, σ. 186, εικ. 102), αν και υστερεί αισθητικά από εκείνο.

Βιβλιογραφία: Aδημοσίευτο.
I.A.Π.
Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Παντοκράτορος
19ος αιώνας

 

The Authentic Greek New Testament Bilingual New Testament I

Icon of the Mother of God and New Testament Reader Promote Greek Learning
Three Millennia of Greek Literature

Learned Freeware

 

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ci71.asp