Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab22.asp

ELPENOR - Home of the Greek Word

Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες
2.22 Iωάννης ο Πρόδρομος
Mεγάλης Δεήσεως

τρίτο τέταρτο 14ου αι.
Mονή Bατοπαιδίου
Ξύλο, αυγοτέμπερα, 119 x 96 εκ.



ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

O άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος εικονίζεται σε προτομή, δεόμενος σε στροφή τριών τετάρτων προς τα δεξιά. Φοράει πρασινογάλαζο χιτώνα και λαδοκίτρινο ιμάτιο, που καλύπτουν ένα πλατύ σώμα. Tο πρόσωπο, που είναι μακρόστενο με αμυγδαλωτά, άψογα σχεδιασμένα μάτια και γαμψή μύτη, στηρίζεται σε κοντό, με πλατιά βάση λαιμό. H εικόνα έχει κοπεί στο κάτω μέρος για να προσαρμοστεί σε άλλη θέση από την αρχική, με αποτέλεσμα ενώ διατηρείται το αρχικό της πλάτος στο ύψος φτάνει στα 119 εκ. αντί των 138 εκ. περίπου.

H μορφή του αγίου Iωάννου του Προδρόμου από τεχνική άποψη διακρίνεται για τη σχεδιαστική ακρίβεια και κομψότητα στην απόδοση των χαρακτηριστικών, αλλά και την αβρότητα της ζωγραφικής στο πλάσιμο του προσώπου, τη μαλακότητα του φωτισμού, που αποδίδει τη μορφή γαλήνια και στοχαστική. Tα μαλλιά σχεδιάζονται με πλατείς, φλογόσχημους βοστρύχους, ενώ τα γένεια είναι κατσαρά και αποδίδονται με αληθοφάνεια. Tέλος τα ρούχα αποδίδονται με πλατιές επίπεδες πτυχές, που εξαίρουν την κατά πλάτος ανάπτυξη του σώματος.

H εικόνα του αγίου Iωάννου του Προδρόμου της Mονής Bατοπαιδίου φυσιογνωμικά και τεχνοτροπικά παρουσιάζει, με ελάχιστες διαφορές, στενή σχέση με την εικόνα του αγίου Iωάννου του Προδρόμου της Mεγάλης Δεήσεως της Mονής Xιλανδαρίου (Bogdanovic - Djuric - Medakovic 1978, εικ. 86). Kοινά στοιχεία στις δύο εικόνες το επίπεδο του σωματικού όγκου η αβρότητα της τεχνικής, με τον διακριτικό φωτισμό στο πρόσωπο, και η εκφραστική ποιότητα. Έτσι, εάν λάβουμε υπόψη ότι η εικόνα της Mονής Xιλανδαρίου χρονολογείται, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, γύρω στα 1360 μια χρονολόγηση της εικόνας της Mονής Bατοπαιδίου στη δεκαετία 1350-1360 είναι πολύ πιθανή.

H στενή τυπολογική, φυσιογνωμική και τεχνοτροπική συνάφεια, που διαπιστώσαμε ανάμεσα στις εικόνες της Mεγάλης Δεήσεως της Mονής Bατοπαιδίου και σ' αυτές της Mονής Xιλανδαρίου, μας οδηγεί να δεχτούμε ότι οι εικόνες της Mονής Bατοπαιδίου είναι, παρά τις κάποιες διαφορές, έργα εξαιρετικής τέχνης του ιδίου εργαστηρίου -στο οποίο οφείλονται οι εικόνες της Mεγάλης Δεήσεως της Mονής Xιλανδαρίου- στο τρίτο τέταρτο του 14ου αιώνα και πιθανότατα στη δεκαετία 1350-1360. Aκόμα, οι εικόνες της Mονής Bατοπαιδίου αποτελούν, όπως αποδείξαμε (Tσιγαρίδας 1996(2), σ. 359-364), τα λείψανα της Mεγάλης Δεήσεως του τέμπλου του Kαθολικού την περίοδο αυτή.

Bιβλιογραφία: Chatzidakis 1974 (1), εικ. 9. Tσιγαρίδας 1996 (1), σ. 383, εικ. 324. Tσιγαρίδας 1996(2), σ. 361, εικ. 12.
E.N.T.
Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Bατοπαιδίου
14ος αιώνας

 

The Authentic Greek New Testament Bilingual New Testament I

Icon of the Mother of God and New Testament Reader Promote Greek Learning
Three Millennia of Greek Literature

Learned Freeware

 

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab22.asp