Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες	2.83 Δέηση και άγιοι σε τέσσερις ζώνες έτος 1621 Σκήτη Aγίας Άννης Ξύλο, αυγοτέμπερα, 45,9 x 37,5 εκ.
	Aσυνήθιστα πολυπρόσωπη εικόνα μικρών διαστάσεων με ρωσικές επιγραφές, δωρεά του Mητροπολίτου Aρσενίου πρώην Eλασσώνος, σύμφωνα με την επιγραφή που σώζεται στο πίσω μέρος της (TAΠEINOC APCENIOC APXIEΠICKOΠOC COYZΔEΛIOY T(HC) MEΓAΛ(HC) PΩCI(AC) KAI ΠPΩH(N) EΛACONOC ECTEIΛA THN ΠAPOYCAN AΓIA EIKONA EIC THN AΓIAN ANNA AΠO MEΓAΛHC PΩCI(AC). Ω ΔECΠOINA ΠANYMNHTE MH(THP) Θ(E)OY TOY ΛOΓOY. AΓΓEΛOI, AΠOCTOΛOI, ΠPOΦHTAI, IEPAPXAI -MAP(TYPEC) MAPTYP(EC) OCIOI K(AI) OCIAI- ΠPECBEYCATE ΠPOC K(YPI)ON YΠEP EMOY APCENIOY TOY TAΠEINOY TAXA KAI APXIΘYTOY ZPKΘ). Eκτός από το κεντρικό τμήμα με τις τέσσερις ζώνες, μορφές εικονίζονται και στο πλαίσιο περιμετρικά σε μίμηση των βυζαντινών εικόνων με ασημένιες επενδύσεις. H Φιλοξενία του Aβραάμ κατέχει κεντρική θέση στο άνω περιθώριο με τους προπάτορες αριστερά και δεξιά, αλλά έξω από την κλειστή σύνθεση της Aγίας Tριάδος, όπου συνήθως περιλαμβάνονται (Mουρίκη 1962-1963, πίν. 34-35). Δυό Xερουβείμ σε διαφορετικό χρωματισμό και δυό Aρχάγγελοι τονίζουν την κεντρική σκηνή της Φιλοξενίας. Aναμφίβολα δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση της Δεήσεως στην ανώτερη από τις τέσσερις ζώνες, κάτω ακριβώς από την Φιλοξενία. H αντιστοιχία του μετωπικού Xριστού με τον μεσαίο Άγγελο, καθώς και της Θεοτόκου, του Προδρόμου και των Aγγέλων με τα λοιπά πρόσωπα της Φιλοξενίας, φέρνει τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης σε άμεση σχέση με τον κόσμο της Kαινής, που εκτείνεται από τον ίδιο τον Xριστό μέχρι τους Aποστόλους, οι οποίοι εδώ παρατάσσονται αριστερά και δεξιά στην ίδια ζώνη. Στις τρεις επόμενες ζώνες οι άγιοι βρίσκονται παρατεταγμένοι σε μετωπική στάση, με το όνομά τους πάνω από το κεφάλι. Στα πλαϊνά περιθώρια και στο ύψος των ζωνών εμφανίζονται άγιοι χωρίς επιγραφές, ενώ κάτω πέντε άγιοι σε προτομή συμπληρώνουν το θεματολόγιο. H εικονογραφική διάταξη σε ζώνες, τύπος που προέρχεται από την εικονογραφία των μηνολογίων (Bοκοτόπουλος 1991, σ. 78) συναντάται και σε άλλα παραδείγματα εικόνων του Aγίου 1/4ρους της ίδιας εποχής, κυρίως με θέμα μηνολόγια. Ένα τέτοιο αδημοσίευτο σύνολο δώδεκα εικόνων - μηνολογίων σώζεται στη Mονή Bατοπαιδίου και ένα άλλο πέντε εικόνων στη Mονή Aγίου Παύλου, επίσης αδημοσίευτο. Aναμφίβολα ο δωρητής Aρσένιος, γνωστός και από άλλες δωρεές εικόνων στις Mονές του Aγίου 1/4ρους (Vocotopoulos 1991-1992, σ. 169), είχε παραγγείλει το έργο αυτό σε καλλιτεχνικό εργαστήριο της Mόσχας, όπως δηλώνεται στη σχετική επιγραφή που την συνοδεύει. Tο εργαστήριο όμως γνώριζε καλά την παράδοση τόσο στα βυζαντινά μηνολόγια όσο και στούς τύπους της Kρητικής σχολής του 15ου αιώνα, όπως φαίνεται από την εικόνα του Aνδρέα Pίτζου στο Tόκιο (Vassilaki 1990, σ.80-81), με την οποία συνδέεται ως προς τη θεματολογία του περιθωρίου.
	Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτη.
	I.T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Σκήτης Aγίας Άννας 17ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab83.asp