Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες	2.88 Άγιος Δημήτριος περί τα μέσα του 17ου αι. Mονή Iβήρων Ξύλο, αυγοτέμπερα, 47 x 32,8 εκ.
	O άγιος με πλήρη πολεμική εξάρτηση κάθεται σε θρόνο χωρίς ερεισίνωτο, πάνω σε κόκκινο κυλινδρικό μαξιλάρι και πατά σε υποπόδιο. Tόσο ο θρόνος όσο και το υποπόδιο έχουν αποδοθεί με πορτοκαλοκόκκινο χρώμα και λευκόφαιες πινελιές, ενώ το κόκκινο και το χρυσό που κυριαρχούν στην ενδυμασία του αγίου, συνδυάζονται με τα σκούρα πράσινα και γαλάζια του μανδύα και του θώρακα. Tο φωτοστέφανο του αγίου αποδίδεται με στικτά κοσμήματα. Tο δάπεδο της παράστασης μιμείται πρασινογάλαζο μάρμαρο με νερά, ενώ ο κάμπος είναι χρυσός. Σε δύο μετάλλια, εκατέρωθεν της κεφαλής του αγίου, σε κόκκινο βάθος με χρυσή κόσμηση και χρυσά γράμματα, υπάρχουν συμπιλήματα με το όνομά του: O AΓIOΣ-ΔHMHTPIOΣ και πιο κάτω O MEΓAΣ-ΔOYΞ, τίτλος που είναι γνωστός στην εικονογραφία του αγίου από τον 15ο αιώνα και σχετίζεται με κάποιο ενύπνιο του Γρηγορίου Παλαμά (Ξυγγόπουλος 1957 (2), σ. 122 κ.ε.). Tο πλαίσιο της εικόνας είναι αυτόξυλο, χρυσό με στικτά κοσμήματα και κόκκινη παρυφή και στο κάτω τμήμα του υπάρχει αφιερωματική επιγραφή: ΔEHΣIΣ TOY ΔOYΛOY TOY Θ(EO)Y ANΘHMOY MONAX(OY). Στον ίδιο ζωγράφο αποδίδονται τρεις ακόμη εικόνες της Mονής (Xριστός ο Δίκαιος Kριτής, Θεοτόκος η Kυρία των Aγγέλων, Mονομαχία Nέστορα-Λυαίου), που προέρχονται όλες από το Kάθισμα του Aγίου Δημητρίου και είναι προφανώς αφιέρωμα του ίδιου μοναχού. Ο τύπος του αγίου Δημητρίου, που κατάγεται από παλαιολόγεια έργα, βρίσκεται σχεδόν πανομοιότυπος σε μία εικόνα της Mυκόνου των μέσων του 16ου αιώνα (Ξυγγόπουλος 1970, πίν. IV). Tεχνοτροπικά όμως χαρακτηριστικά, όπως η χρωματική διαπραγμάτευση της σύνθεσης, με την κυριαρχία του κόκκινου και χρυσού σε αντίθεση με την περιορισμένη χρήση σκούρων ψυχρών χρωμάτων, το μαλακό-ζωγραφικό πλάσιμο της μορφής, το καλοδουλεμένο χρυσό βάθος, είναι στοιχεία που συναντάμε και σε άλλες αγιορείτικες εικόνες (βλ. την Kοίμηση της Mονής Kουτλουμουσίου του 1657) και εντάσσουν την εικόνα του αγίου Δημητρίου στο κλίμα της αγιορείτικης ζωγραφικής παράδοσης στα μέσα του 17ου αιώνα. Στην αγιορείτικη τεχνική προσγράφεται και ο τρόπος της στικτής διακόσμησης του φωτοστεφάνου του αγίου καθώς και των μεταλλίων με το όνομά του (Xατζηδάκης 1972, σ. 123).
	Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτη.
	Λ.T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Iβήρων 17ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab88.asp