Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab89.asp

ELPENOR - Home of the Greek Word

Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες
2.89 Kοίμηση της Θεοτόκου
έτος 1657
Mονή Kουτλουμουσίου
Ξύλο, αυγοτέμπερα, 81,5 x 57 εκ.



ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

H σύνθεση περιλαμβάνει εκτός από την παράσταση της Kοιμήσεως και την Mετάσταση της Θεοτόκου με την παράδοση της ζώνης στον απόστολο Θωμά, καθώς και την μεταφορά των αποστόλων σε νεφέλες, που κρατούν άγγελοι, ενώ τα αρχικά του ονόματός τους αναγράφονται δίπλα σε κάθε απόστολο.

H επιγραφή στο χρυσό κάμπο στις άνω γωνίες της εικόνας γράφει: H KOIMHΣI(Σ) - THΣ Θ(EOTO)KOY, ενώ ανάμεσα στις ανοιγμένες πύλες του ουρανού και τις φτερούγες των αγγέλων με μισοσβυσμένα γράμματα επιγραφή (H Mετάστασις) THΣ Θ(EOTO)KOY.

Tόσο το γενικό εικονογραφικό σχήμα όσο και ο συνδυασμός των δύο συνθέσεων ακολουθεί τα συνήθη σχήματα που καθιερώθηκαν στούς μεταβυζαντινούς χρόνους.

Σπανιότερη είναι η απεικόνιση του Παύλου με το χέρι υψωμένο σε χειρονομία λόγου και το ειλητάριο που κρατεί με απόσπασμα από τα εγκώμια της Θεοτόκου: «XEPAI/ MH(TE)P T(HΣ)/ZΩHΣ/K(AI) TOY/EMOY», καθώς και η παρουσία όχι μόνο του Iεφωνία με κομμένα τα χέρια μπροστά στην κλίνη της Παναγίας αλλά και δεύτερου Iουδαίου. Aνάλογα στοιχεία με παραλλαγές συναντούμε σε εικόνα από τα Xανιά, σε εικόνες του Πουλάκη (Pηγόπουλος 1979, σ. 49-52), σε εικόνα από την Kώ (Bυζαντινή και Mεταβυζαντινή Tέχνη 1986, αρ. 149) και σε εικόνα του 16ου αιώνα από τη Mονή Παντοκράτορος Aγίου 1/4ρους (βλ. σχετικό λήμμα στον κατάλογο αρ. 2.75).

Στη σύνθεση επικρατούν τα έντονα κόκκινα και χρυσοκίτρινα χρώματα με λίγα σκούρα γαλάζια. Tο πλάσιμο είναι μαλακό χωρίς γραμμικές σχηματοποιήσεις κι ο προπλασμός στα πρόσωπα σκουροκάστανος με περιορισμένα ανοιχτόχρωμα σαρκώματα, τα δε φωτοστέφανα φέρουν στικτή διακόσμηση.

H εικόνα αυτή, που παρουσιάζει αρκετά κοινά στοιχεία με τον άγιο Δημήτριο της Mονή Iβήρων, εντάσσεται σε αγιορείτικο εργαστήριο των μέσων του 17ου αιώνα, όπως τουλάχιστον χρονολογικά επιβεβαιώνεται από επιγραφή που υπάρχει στην πίσω όψη της.

Στην πίσω όψη της εικόνας εκτός από τη χρονολογία ζPΞE' (7165 =1657) απεικονίζεται με κόκκινο χρώμα σταυρός με το αποτροπαϊκό IΣ-XΣ NI-KA μεταξύ των κεραιών του και τα αρχικά:
Θ THΣ EK/KΛHΣI/AΣ ΘΘΘ
XXXX= Xριστός Xάριν Xριστιανοίς Xαρίζει
EEEE= Eλένη Eύρε Eλέους Έρεισμα

Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτη.
Λ.T.
Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Kουτλουμουσίου
17ος αιώνας

 

The Authentic Greek New Testament Bilingual New Testament I

Icon of the Mother of God and New Testament Reader Promote Greek Learning
Three Millennia of Greek Literature

Learned Freeware

 

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ab89.asp