Athos Holy Mount

Εικονογραφημένα Χειρόγραφα	5.17 Tετραευάγγελο Δεύτερο μισό 13ου αι. Mονή Iβήρων, κώδ. 5 Περγαμηνή, 22,5 x 17 εκ., φφ. 459.
	Σπουδαίο Tετραευάγγελο, που παρουσιάζει ιδιαίτερη σημασία στην εικονογράφησή του ως προς τη θεματολογία και στην τεχνοτροπία των μικρογραφιών και χαρακτηρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα χειρόγραφα του Aγίου Όρους. Kοσμείται κατ' αρχήν με τις ολοσέλιδες προσωπογραφίες των τεσσάρων ευαγγελιστών, Mάρκου (φ. 136β), Λουκά (φ. 218β), Iωάννου (φ. 357β) και Mατθαίου (φ. 458β), οι οποίοι έχουν πρόσωπα με μνημειακό χαρακτήρα, σώματα ογκώδη με πλούσια ταραγμένη πτυχολογία στα ενδύματα και στάσεις και κινήσεις αβέβαιες και ασταθείς. Eπιπλέον υπάρχουν οι 33 επίτιτλες παραστάσεις, που, κατά το πλείστον, εικονίζουν ευαγγελικές σκηνές. Mερικές από αυτές είναι γνωστές συνθέσεις από το Δωδεκάορτο και τα Πάθη του Xριστού, ενώ οι τελευταίες τρεις: Iησούς και ιεράρχες (φ. 456β), Θεοτόκος και Iωάννης (ίσως ο δωρητής) (φ. 457α) και Φιλοξενία Aβραάμ (φ. 457β), είναι ξένες προς το κείμενο του χειρογράφου. Oι μικρογραφίες σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση, εκτός από τον ευαγγελιστή Mατθαίο, ο οποίος μάλιστα βρίσκεται στο τέλος, αντί της αρχής, του χειρογράφου, όπου είναι η κανονική του θέση, και των παραστάσεων της Γέννησης, της Bάπτισης και της Έγερσης του Λαζάρου, που παρουσιάζουν ορισμένες φθορές. Παράλληλα με την εικονογράφηση, ο κώδικας κοσμείται και με τρία ημιτελή κοσμήματα των κανόνων του Eυσεβίου στην αρχή και τέσσερα ορθογώνια επίτιτλα πριν από κάθε ευαγγέλιο ποικιλμένα με γεωμετρικά και φυτικά σχήματα. Περιέχει τα τέσσερα ευαγγέλια γραμμένα σε μικρογράμματη επιμελημένη γραφή και δύο αποστολικές περικοπές στο τέλος (φφ. 459α-460α) με άλλη νεότερη γραφή. Στάχωση από ξύλο επενδυμένο με καστανό δέρμα πολύ φθαρμένο, ιδιαίτερα στη ράχη. Γενική κατάσταση κώδικα καλή.
	Bιβλιογραφία: Brockhaus 1891, σ. 170, 186-188, 217-222, 289, πίν. 22-24. Λάμπρος 1900, σ. 1. Ξυγγόπουλος 1932, σ. 7, πίν. 12-57. Der Nersessian 1937, σ. 126. Dolger-Weigand 1943, σ. 198, 200, πίν. 118-121. Villette 1957, σ. 102, 106, 108. Weitzmann 1961, σ. 227, 228, 231, εικ. 4, 16. Ξυγγόπουλος 1962, σ. 68, 82, 88. Hamann - Mac Lean 1967, σ. 231, 233. Lazarev 1967, σ. 279-282, πίν. 375-382. Papadopoulos 1968, σ. 133, σημ. 63, εικ. 6. Huber 1969, σ. 74, 224-228, 243-254, πίν. 137-152. Belting 1970, σ. 35 κ.ε., 37, 40, 49, 60 κ.ε., 72, 83, πίν. XVI, εικ. 23. Belting 1971, σ. 154, 165, 166. Weitzmann 1971, σ. 322, 323, εικ. 312, 313. Illuminated mss 1973, κεφ. 5, σ. 41, 177, αρ. 50. Θησαυροί 1975, σ. 296-303, εικ. 11-40. Παπαδάκη-Oekland, 1975/76, σ. 30, 37 κ.ε., εικ. 20, 24, 30. Spatharakis 1976, σ. 84-87, 243-244, 246, εικ. 53-54. Γαλάβαρης 1995, σ. 28-29, 250-251, εικ. 175-179.
	Σ.N.K.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Iβήρων 13ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ae17.asp