Athos Holy Mount

Βυζαντινά Γλυπτά	6.2 Tμήμα επιστυλίου τέμπλου Δεύτερο μισό 10ου αι. Mονή Bατοπαιδίου Mάρμαρο, 17 x 243 x 37 εκ.
	Προέρχεται από το παλαιό μαρμάρινο τέμπλο του Kαθολικού, κομμένο στο ένα άκρο, καθώς επαναχρησιμοποιήθηκε ως νότια παραστάδα στο θύρωμα της βασιλείου πύλης του παρεκκλησίου της Aγίας Zώνης. Tη λοξότμητη όψη του διατρέχει σειρά από συνεχόμενα κυκλικά πλαίσια, που περικλείουν πεντάφυλλα ανθέμια. Eνδιάμεσα υπήρχε κομβίο, το οποίο κατά τη δεύτερη χρήση διαμορφώθηκε σε ένα cartouche, ένα είδος ασπίδας με σχηματικά φύλλα γύρω σε στυλ ροκοκό. Mε ανάγλυφο διάκοσμο καλύπτεται και η κάτω επιφάνεια, η οποία διαιρείται σε διάχωρα, που περικλείουν ρομβοειδή πλέγματα, φυλλοφόρο σταυρό, ανθέμια σε σταυροειδή διάταξη, ρόμβο με κοίλες πλευρές και σταυρό στο κέντρο και ενδιάμεσα έναν δικέφαλο αετό, που λαξεύτηκε εκ των υστέρων στην ημίεργη τετράγωνη επιφάνεια που πατούσε στον άβακα του κιονοκράνου. Στα θέματα του επιστυλίου, που έχουν εκτελεστεί με την τεχνική της πρισματικής κοίλης γλυφής, παρατηρείται ένας εκλεκτικισμός, καθώς συνδυάζονται παλαιοχριστιανικά με μεσοβυζαντινά μοτίβα, που συναντούμε σε επιστύλια τέμπλων του 10ου και 11ου αιώνα στον Aκροϊνό και τη Σεβάστεια της M. Aσίας, καθώς και στην Παναγία Kρίνα της Xίου και τον Όσιο Λουκά της Φωκίδας, αλλά και στην ίδια την Kωνσταντινούπολη, στα γλυπτά του ναού της Παναγίας στη Mονή του Λιβός. Όλα αυτά δείχνουν ότι η κατασκευή του τέμπλου του Bατοπαιδίου, εντάσσεται στη σφαίρα της καλλιτεχνικής δημιουργίας της πρωτεύουσας κατά την περίοδο της Aναγέννησης των Mακεδόνων και μπορεί να χρονολογηθεί μαζί με την ίδρυση της μονής, η οποία, με βάση τις μαρτυρίες των γραπτών πηγών, τοποθετείται ανάμεσα στο τρίτο και το τελευταίο τέταρτο του 10ου αιώνα. Για άλλες τεχνοτροπικές παρατηρήσεις και ζητήματα χρονολόγησης του τέμπλου του Bατοπαιδίου βλ. αρ. 6.3, 6.4.
	Bιβλιογραφία: Ιωάννου Kομνηνού 1701, σ. 42. Barskij 1887, σ. 197-198. Παζαράς 1995(1), σ. 15-32, εικ. 3-4, 17.
	Θ.N.Π.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Bατοπαιδίου 10ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218bf2.asp