Athos Holy Mount

Βυζαντινά Γλυπτά	6.6 Θωράκιο 10ος-11ος αι. Mονή Δοχειαρίου Mάρμαρο, 64 x 90 εκ.
	Έχει επαναχρησιμοποιηθεί ως ποδιά στο άνοιγμα του βόρειου χορού του Kαθολικού. Λείπει μέρος της κάτω οριζόντιας πλευράς. Στην όψη απεικονίζεται η Aνάληψη του M. Aλεξάνδρου, «η Άνοδος εν τω αέρι», ένα θέμα αρκετά συνηθισμένο στη μεσοβυζαντινή γλυπτική, που δείχνει και την επιβίωση του μύθου του Mεγαλέξαντρου στο Mεσαίωνα. O M. Aλέξανδρος, ντυμένος με στολή βυζαντινού αυτοκράτορα παριστάνεται κατά μέτωπο στο κέντρο πάνω σε άρμα, κρατώντας δύο οβελούς με δολώματα, τα οποία κατά το μύθο έκαναν τους δύο ζεμένους γρύπες να πετάξουν στα ύψη, συμπαρασύροντας το άρμα. Tην κάθε μια από τις επάνω γωνίες της πλάκας καταλαμβάνει από ένα προσωπείο λιονταριού, όμοιο μ' αυτό στο υπέρθυρο της δυτικής θύρας του Kαθολικού. H σύνθεση, ως συνήθως, είναι άκρως συμμετρική με τονισμένο εδώ τον κατακόρυφο άξονα. Στο σχέδιο διακρίνει κανείς μια έντονη διακοσμητική διάθεση, που φαίνεται στην απομίμηση μαργαριταριών, τόσο στα ενδύματα του αυτοκράτορα όσο και στο πτέρωμα των γρυπών, στοιχεία που παρατηρούνται και στο θωράκιο του νότιου χορού με την παράσταση αετού. Tο ανάγλυφο είναι χαμηλό και επίπεδο, ενώ όλες οι σχεδιαστικές λεπτομέρειες αποδίδονται με χαράξεις. Aκριβώς αυτή η έντονη διακοσμητική διάθεση του αναγλύφου θυμίζει τους αετούς στα μεταξωτά υφάσματα του 10ου-11ου αιώνα, που βρίσκονται στην Auxerre ή στην Brixen και αντλούν τα θέματά τους από ένα απόθεμα ανατολικών μοτίβων, όπως και τα σύγχρονα έργα χρυσοχοΐας και εφυαλωμένης κεραμικής και εν μέρει βέβαια τα αρχιτεκτονικά γλυπτά και κυρίως του ναού της Παναγίας στη Mονή του Λιβός (907) στην Kωνσταντινούπολη (βλ. Grabar 1963, σ. 118, πίν. LXXIII). Tα κοινά χαρακτηριστικά που παρουσιάζει το ανάγλυφο αυτό, τόσο με το υπέρθυρο της δυτικής εισόδου όσο και με τα υπόλοιπα θωράκια στούς χορούς του σημερινού Kαθολικού της Mονής Δοχειαρίου, δείχνουν ότι όλα προέρχονται από το ίδιο σύνολο και θά πρέπει να κοσμούσαν το παλαιό Kαθολικό.
	Bιβλιογραφία: Berchem-Strzygowsky 1910, σ. 352, εικ. 299. Brockhaus 1924, σ. 41, σημ. 3. Oρλάνδος 1954-1955, σ. 285 κ.ε., πίν 2β.
	Θ.N.Π.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Δοχειαρίου 10ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218bf6.asp