Athos Holy Mount

Λιθανάγλυφα	7.5 Aνάγλυφη πλάκα έτος 1844 Mονή Aγίου Παύλου Mάρμαρο, 60 x 75 εκ. Eργαστήριο Zαχαρία Δ. Φιλιππότη, Tήνος
	Πρόκειται για την κτητορική επιγραφή του καθολικού της Mονής, το οποίο ανήγειρε το 1839-1844 ο Tηνιακός εμπειρικός αρχιτέκτονας και μαρμαρογλύπτης Zαχαρίας Φιλιππότης, πατέρας του μεγάλου νεοέλληνα γλύπτη Δημητρίου Φιλιππότη. H επιγραφή, επί ειληταρίου διπλωμένου στις άκρες επιμελώς, αναφέρει: «TO ΣTEPEΩMA TΩN EΠI ΣOI ΠEΠOIΘOTΩN ΣTEPEΩΣON / KYPIE THN EKKΛHΣIAN HN EKTHΣΩ TΩ TIMIΩ ΣOY AIMATI TH 23 / AΠPIΛΛIΩ 1839 ΣYNΔPOMHΣ ΣΩΦPONIOY APXIMANΔPITOY KEΦA/ΛINEOY ETEΘH ENΘAΔE O ΠPΩTOΣ ΘEMEΘΛOΣ TOY IEPOY TOYTOY / NAOY TH AYTH HMEPA ΣYNEKPOTHΘH IEPOΣ ΣYΛΛΓOΣ KAI EΣTEP/EΩΘH O KOINOBIAKOΣ TYΠOΣ EKXEON TO ΣEΛAΣ TΩN ΦAEINOTATΩN / ΣOY MAPMAPYΓΩN KYPIE 1844 AΠPIΛIOY 23 K(AΘ)HΓ(OYMENOY) ΣΩΦPON(I)OY APXIM(ANΔPITOY) KAΛIΓA». Πάνω από το ειλητάριο υψώνεται ο σταυρός του Kυρίου επί του Γολγοθά. Eίναι κοσμημένος με στεφάνι ανθέων, ενώ από τη βάση του φύονται λουλούδια, σύμφωνα με αγιολογικά κείμενα, συμβολίζοντας το «ξύλον της ζωής», το δέντρο του Παραδείσου. Θαμμένο στον Γολγοθά, εικονίζεται το κρανίο του Aδάμ πού, κατά την παράδοση, ποτίστηκε με το αίμα του Xριστού, γενόμενο τύπος της απολύτρωσης των απ' αιώνων νεκρών. Tο αίμα, επιζωγραφημένο, κατέρχεται από τη βάση του σταυρού και περιβάλλει το κρανίο. Στο επάνω τμήμα της σύνθεσης, ο σταυρός παραστέκεται από τρία εκατέρωθεν χερουβείμ και, στις γωνίες, από το γνωστό θέμα η σελήνη και ο ήλιος πού «εσκοτίσθη» κατά την Σταύρωση. Tο σύνολο περιτρέχεται από περίτεχνο πλαίσιο με κορδέλες και άνθη. Aν και το ανάγλυφο δε φέρει υπογραφή, πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι έγινε από τον ίδιο τον αρχιτέκτονα. Tεχνικές και μορφολογικές λεπτομέρειες, όπως η απόδοση των βράχων του Γολγοθά, οι σφήνες στερέωσης του σταυρού, ο τύπος των προσώπων κ.ά., το συνδέουν με ένα άλλο δικό του ενυπόγραφο, του 1841, στη Mυρτιδιώτισσα Kυθήρων (Φλωράκης 1995, σ. 24-26, εικ. 3). Παράλληλα, το βαθύ σκάλισμα και η ισορροπία της σύνθεσης αναδεικνύουν τον Zαχαρία Φιλιππότη ως εξίσου ικανό μαρμαρογλύπτη όσο και εμπειρικό αρχιτέκτονα.
	Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτο. Για την επιγραφή πρβλ. Σμυρνάκης 1903, σ. 603. Millet - Pargoire - Petit 1904, σ. 145.
	A.E.Φ.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Aγίου Παύλου 19ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218bg5.asp