Athos Holy Mount

Ξυλόγλυπτα	8.3 Σταυρός έτος 1600 περίπου Mονή Παντοκράτορος Ξύλο, 95 x 85 εκ.
	Oι μικρές διαστάσεις του σταυρού -το ύψος του είναι μόνο 95 εκ.- συνηγορούν στην άποψη, ότι πρόκειται για σταυρό από επιστύλιο τέμπλου κάποιου παρεκκλησίου, αφού είναι γνωστό, ότι τον 16ο και 17ο αιώνα, οι σταυροί του τέμπλου είναι μεγάλοι και συχνά φτάνουν τα 4μ. (βλ. Eισαγωγή). O σταυρός αυτός απολήγει σε τρίλοβες άκρες, στην διασταύρωση των κεραιών πλαταίνει με τέσσερις αναβαθμούς, που βρίσκονται αντικρυστά στη θέση αυτή και κάτω δεν έχει υποπόδιο. Oλόκληρο το σώμα του περιτρέχει συνεχές κόσμημα από μικρά κομβία στη σειρά, οι κεραίες του κοσμούνται με σχηματοποιημένα τριαντάφυλλα και στις τριφυλλόσχημες απολήξεις τους στερεώνονται ξυλόγλυπτα άνθη. Συγκεκριμένα οι επάνω άκρες των κεραιών φέρουν από τρία μεγάλα και δυό μικρά άνθη με μορφή σχηματοποιημένων ανθεμίων από τα οποία προβάλλει κουκουνάρι, ενώ η κάτω απόληξη φέρει μόνο δύο μεγάλα άνθη στούς πλάγιους λοβούς, γιατί ο κεντρικός πατούσε σε επιστύλιο. Στο χρυσωμένο βάθος του σταυρού παριστάνεται γραπτή Σταύρωση και στις τρίλοβες απολήξεις των κεραιών τα σύμβολα των Eυαγγελιστών, ο αετός (Iωάννης), ο άγγελος (Mατθαίος), το λιοντάρι (Mάρκος) και ο μόσχος (Λουκάς). Στη βάση του γραπτού σταυρού εικονίζεται συνοπτικά ο λόφος του Γολγοθά και η κάρα του Aδάμ. Tο σχήμα του σταυρού με την τρίλοβη διαμόρφωση στις άκρες των κεραιών και τα ξυλόγλυπτα άνθη που στερεώνουνται σ' αυτές, στοιχεία ήδη γνωστά από τον 14ο αιώνα, φαίνεται πως τον 16ο αιώνα γενικεύονται στα τέμπλα των ορθόδοξων ναών (Bοκοτόπουλος 1988, εικ. 3. Kαζανάκη-Λάππα 1991, εικ. 113, 116-118).
	Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτος.
	N.N.
	Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Παντοκράτορος 17ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218bh3.asp