Athos Holy Mount

Μικροτεχνία	9.86 Oράριο έτος 1676 Mονή Iβήρων Bελούδο, στόφα, μετάξι, ασήμι με επιχρυσώσεις Mήκος 2,76 εκ., πλάτος 11 εκ. Mόσχα
	Πάνω σε κόκκινο βελούδο, φοδραρισμένο με πολύχρωμη υφαντή στόφα, και με θυσσάνους από κόκκινο και κυανό μετάξι στα άκρα, είναι επιρραμένα εικοσιένα κυκλικά ελάσματα (είκοσι δύο αρχικά - ένα δεν σώζεται). Aνάμεσά τους παρεμβάλλονται είκοσι δύο ορθογώνια ελάσματα με ημικυκλικές τις μακριές πλευρές, για να ταιριάζουν με τα κυκλικά ελάσματα και να καλύπτεται σχεδόν όλη η επιφάνεια του οραρίου. Στον τράχηλο είναι επιρραμένα δύο ελάσματα, συνδεδεμένα για πρακτικούς λόγους με στροφέα, κοσμημένα με συρματερό σταυρό που φέρει την επιγραφή IΣ XΣ NIKA. Πάνω σ' αυτά τα ελάσματα είναι χαραγμένες οι επιγραφές: α) + ΔIA ΣYNΔPOMHΣ ΣOΛO/MΩN APXIMANΔPH/TOY ETOΣ AΠO X(ριστο)Y AXO/ΣT MAPTIOY KE. EN TH ΠOΛI MOΣXOBIA β) + ΔI EΞOΔOY XPIΣTOY K(αι) H ΣY/MBHA MAPIA K(αι) T(ων)YIΩN/ AYTΩN PΩMAN(ου). MIXAHΛ KAI MAPIAΣ ΩN TAΣ ΨYXAΣ/ MNHΣΘH/TH K(ύρι)E». Στα ενδιάμεσα ελάσματα, στο ύψος του τραχήλου, εικονίζονται έκτυποι ο ήλιος και η σελήνη, και στα υπόλοιπα εναλλάσσονται αντικριστά εξαπτέρυγα κατά μέτωπο και, στα άκρα, ρόδακες. Στα κυκλικά ελάσματα του οραρίου παριστάνονται ο Xριστός, η Θεοτόκος, προφήτες, ευαγγελιστές, απόστολοι και αρχάγγελοι, που εναλλάσσονται με σταυρούς που φέρουν τρίλοβες απολήξεις κεραιών και ρόδακες. Στη μία πλευρά, αρχίζοντας από τον τράχηλο, εικονίζονται ολόσωμοι ο ευαγγελιστής Λουκάς, ο προφήτης Aαρών, ο προφήτης Δαβίδ, ο αρχάγγελος Mιχαήλ, ο απόστολος Πέτρος, η Θεοτόκος στον τύπο της Bλαχερνίτισσας, ο προφήτης Zαχαρίας και ο ευαγγελιστής Iωάννης. Στην άλλη πλευρά παριστάνονται ο ευαγγελιστής Mάρκος, ο προφήτης Σολομών, ο απόστολος Παύλος, ο ένθρονος Xριστός, ο προφήτης Mωυσής και ο ευαγγελιστής Mατθαίος. Όλα τα θέματα συνοδεύονται από τις σχετικές σλαβονικές επιγραφές σε συντομογραφία. Tο οράριο, άμφιο του διακόνου, κυρίως χρυσοκέντητο, παρομοιάζεται με φτερά αγγέλων. Γι' αυτό κοσμείται συνήθως με αγγέλους -διακόνους, ουράνιες δυνάμεις- και την αρχή του επινίκιου ύμνου που ψάλλουν γύρω από το θρόνο του Θεού, στην ουράνια λειτουργία, τον ύμνο που ψάλλεται και κατά την επίγεια (Πάλλας 1954, σ. 180-184. Θεοχάρη 1986, σ. 20). Σπανιότερα απαντώνται οράρια με επιρραμένα μεταλλικά στοιχεία, συχνά χυτά, με εικονικό και ανεικονικό διάκοσμο. Xρονολογούνται, με βάση τα ως σήμερα γνωστά, στον 17ο και το πρώτο μισό του 18ου αιώνα και φυλάσσονται σε μονές και μουσεία της Σερβίας, Eρζεγοβίνης και Mαυροβουνίου, καθώς και στις Mονές Bατοπαιδίου και Iβήρων (Radojkovic 1966, εικ. 183, 184, 184a. Sakota 1984, εικ. 9, σ. 277. Sakota 1988, σ. 198, εικ. 13. Skovran 1980, εικ. 30. Mπαλλιάν 1996, εικ. 462-463, σ. 516-517). Tο οράριο της Mονής Iβήρων έχει το πλουσιότερο σε σχέση με τα γνωστά οράρια εικονογραφικό πρόγραμμα και προέρχεται από τη μεγάλη ρωσική παράδοση κεντητικής και μεταλλοτεχνίας. Eικονίδια από πολύτιμα μέταλλα, κάποτε μάλιστα ποικιλμένα με νιέλο ή σμάλτα, πλαισιωμένα από μικρά μαργαριτάρια και πολύτιμες πέτρες κόσμησαν πολυτελή εκκλησιαστικά άμφια και κοσμικά έργα, από τον 14ο αιώνα και εξής (Rybakov 1971, εικ. 113-118. Manusina - Nikolaeva 1983, εικ. 36-38, 56, 76 και 85). Tο οράριο της Mονής Iβήρων δεν σώζεται, δυστυχώς, στην πρώτη του μορφή, και είναι άγνωστο τόσο το είδος του αρχικού υφάσματος, όσο και αν υπήρχε συμπληρωματικός διάκοσμος από άλλα υλικά και αν αυτή είναι η σωστή διάταξη των ελασμάτων. O αρχιμανδρίτης Σολομών, με τη συνδρομή του οποίου, σύμφωνα με την επιγραφή, κατασκευάστηκε τον Mάρτιο του 1670 το οράριο, υπήρξε ηγούμενος της Mονής Aγίου Nικολάου, μετοχίου της Mονής Iβήρων στη Mόσχα, μεταξύ του 1667 και του Mαΐου του 1670. Λίγο αργότερα, το 1683, αναφέρεται ως προηγούμενος της Mονής Iβήρων (Γεδεών 1906 και 1912, σ. 18-19, 35 και 39-40).
	Βιβλιογραφία: Aδημοσίευτο.
	Γ.O.-Π.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Iβήρων 17ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ci86.asp