Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ev2.asp

ELPENOR - Home of the Greek Word

Athos Holy Mount

Παλαίτυπα
22.2 Ετυμολογικόν Μέγα
έτος 1499
Βιβλιοθήκη Μονής Δοχειαρίου
Βενετία, Νικ. Βλαστός - Ζαχ. Καλλιέργης



ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

Ετυμολογικόν Μέγα κατά αλφάβητον

Πάνυ ωφέλιμον:-

[στο προτελευταίο φύλλο]: Το μέγα ετυμολογικόν πέρας είληφθεν συν θεώ εν ενετίαις· αναλώμασι μεν του ευγενούς και δοκίμου ανδρός Νικολάου βλαστού, του κρητός· παραινέσει δε της λαμπροτάτης κυρίας Άννης, θυγατρός του πανσεβάστου και ενδοξοτάτου, κυρίου Λουκά νοταρά, ποτέ μεγάλου δουκός της κωνσταντινουπόλεως· πόνω δε και δεξιότητι Ζαχαρίου καλλιέργου του κρητός· των λογίων ανδρών χάριν, και λόγων ελληνικών εφιεμένων. Έτει τω από της Χριστού γεννήσεως χϊλιοστώ τετρακοσιοστώ ενενηκοστώ ενάτω. Μεταγειτνιώνος, ογδόη ισταμένου:

φ.[124].- Ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τυπογραφικής τέχνης όλων των εποχών, το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε από το παλιότερο τυπογραφείο που ίδρυσαν Έλληνες στη Δύση. Ο Κρητικός Ζαχαρίας Καλλιέργης, άριστος καλλιτέχνης τυπογράφος, κατασκεύασε ο ίδιος τα τυπογραφικά στοιχεία αυτού του βιβλίου, που το διακόσμησε με εκπληκτικά ερυθρά επίτιτλα, πρωτογράμματα, βινιέτες. Ο επίσης Κρητικός Νοκόλαος Βλαστός ήταν ο ιδιοκτήτης του τυπογραφείου. Η μνημονευόμενη Άννα Νοταρά ήταν κόρη του τελευταίου Μεγάλου Δούκα του Βυζαντίου Λουκά Νοταρά, ο οποίος, μαζί με τους γιους του, σφαγιάσθηκε από τον σουλτάνο λίγες μέρες μετά την Άλωση. Η Άννα, λίγο πριν από την Άλωση, κατέφυγε στη Δύση «μετά πλούτου πολλού» και το 1475 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Βενετία. Η συμβολή της στην έκδοση του Ετυμογικού εικάζεται ότι ήταν μία οικονομική επιχορήγηση.

Στο έργο προτάσσονται δύο επιγράμματα, σε αρχαΐζουσα ελληνική γλώσσα, των Κρητικών Μάρκου Μουσούρου (20 στίχοι) και Ιωάννου Γρηγοροπούλου (4 στίχοι) και προσφώνηση, σε πεζό: Μάρκος ο Μουσούρος τοις εν Παταβίω σχολαστικοίς ευ πράττειν. Από το επίγραμμα του Μ. Μουσούρου οι στίχοι για τους συντελεστές της εκδόσεως του βιβλίου:Κρης γαρ ο τορνεύσας, τα δε χαλκία Κρης ο συνείρας·
Κρης ο καθ' ένα στίξας· Κρης ο μολυβδοχύτης·
Κρης δαπανά νίκης ο φερώνυμος· αυτός ο κλείων
Κρης τάδε· Κρησίν ο Κρης ήπιος αιγίοχος

Δεν υπάρχει άλλο αντίτυπο του έργου στις βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους.

Βιβλιογραφία: Legrand 1885-1903, I, αρ. 23.
Θ.Ι.Π.
Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Δοχειαρίου
15ος αιώνας

 

The Authentic Greek New Testament Bilingual New Testament I

Icon of the Mother of God and New Testament Reader Promote Greek Learning
Three Millennia of Greek Literature

Learned Freeware

 

Reference address : https://www.elpenor.org/athos/gr/g218ev2.asp